Χονδροπάθεια Επιγονατίδας και Φυσικοθεραπεία

Η Χονδροπάθεια Επιγονατίδας είναι μια συχνή επώδυνη πάθηση των γονάτων , προσβάλει κυρίως τον χόνδρο της επιγονατίδας και κατά δεύτερο λόγο το χόνδρο της Μηριαίας τροχαλίας. Ο χόνδρος των Κνημιαίων κονδύλων δεν είναι εύκολο να φθαρεί γιατί προστατεύεται από τους δύο Μηνίσκους, οι οποίοι όταν φθαρούν ή αφαιρεθούν οδηγούν σε φθορά του χόνδρου των Κνημιαίων κονδύλων.

Επιδημιολογία - Στατιστική

Η Χονδροπάθεια Επιγονατίδας είναι συχνή επώδυνη πάθηση του γόνατος η οποία εκδηλώνεται συνήθως σε νέα άτομα από 15-40 ετών. Προσβάλλει περισσότερο τις γυναίκες παρά τούς άνδρες, σε αναλογία 3:1. Η πάθηση είναι αρκετά συχνή ακόμα και σε άτομα εφηβικής ηλικίας. Υπολογίζεται ότι το 80-85% του πληθυσμού στην ηλικία 20-30 έχει εκφυλιστικές αλλοιώσεις και βλάβες του χόνδρου της επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης. Επιρρεπή άτομα για χονδροπάθεια είναι άτομα πού καταπονούν τα γόνατα σε γονατιστή θέση: Π.χ. μαρμαράδες, τεχνίτες πλακιδίων, υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι, τεχνίτες αυτοκινήτων, κτηνοτρόφοι, καθαρίστριες, ιερείς, μοναχοί, κλπ. Άτομα που καταπονούν τα γόνατα, σε κίνηση με γωνία κάμψης γόνατος μεγαλύτερη τής γωνίας κάμψης βαδίσεως: Π.χ. Γυμναστήριο, αθλητές στίβου (άλτες, εμπόδια), ορειβάτες (ιδίως στο κατέβασμα τού βουνού), σερβιτόροι, χορευτές, άτομα πού ανεβοκατεβαίνουν σκαλοπάτια, παχύσαρκες κυρίες, αθλήματα πολεμικών τεχνών, οδηγοί φορτηγών, ταξί, κλπ. Επίσης επιρρεπή είναι άτομα χωρίς ιστορικό καταπόνησης μεν, αλλά με προϋπάρχουσα παθολογία τού γόνατος, όπως μαλακή σύσταση χόνδρου, ανατομικές βλάβες, κατασκευαστικές ανωμαλίες, κλπ.

Αιτιολογία
Η Χονδροπάθεια Επιγονατίδας οφείλεται σε είτε σε τραυματισμό, είτε σε χρόνια υπερφόρτιση του χόνδρου της Επιγονατίδας, είτε σε εσωτερικούς παράγοντες γενετικής προδιάθεσης του αρθρικού χόνδρου, είτε σε συνδυασμό αυτών. Γενικά, η πάθηση είναι πολυπαραγοντική, οφείλεται δηλαδή σε συνδυασμό πολλαπλών αιτίων.

Συμπτώματα

Η χονδροπάθεια επιγονατίδας πολλές φορές εμφανίζει αρχικά ήπια και ασαφή συμπτώματα. Τα κύρια συμπτώματα που αναφέρουν οι ασθενείς είναι:

· οξύς πόνος

· πρόσθιος πόνος στο γόνατο

· αίσθημα καύσου

· κριγμός

· αίσθημα αστάθειας επιγονατίδας

· δυσκαμψία της άρθρωσης

· ύδραρθρο (συγκέντρωση υγρού)

· οίδημα

Τα παραπάνω συμπτώματα προκύπτουν συχνότερα κατά το ανέβασμα ή κατέβασμα σκάλας ή μετά από πολύ ώρα σε καθιστή θέση με λυγισμένα γόνατα.

Στάδια της πάθησης

Η χονδροπάθεια ανάλογα με τα ευρήματα και το μέγεθος της βλάβης κατατάσσεται στα ακόλουθα στάδια (σύστημα ταξινόμησης κατά International Cartilage Repair Society) :

. φυσιολογικός χόνδρος

· πρώτο στάδιο: ο χόνδρος έχει αρχίσει να μαλακώνει και να εμφανίζει επιφανειακές βλάβες.

· δεύτερο στάδιο: ο χόνδρος έχει αρχίσει να λεπταίνει και να εμφανίζει ρωγμές σε βάθος έως 50%.

· τρίτο στάδιο: ο χόνδρος έχει αρχίσει να λεπταίνει και να εμφανίζει ρωγμές σε βάθος περισσότερο από 50%.

· τέταρτο στάδιο: ορισμένα σημεία της επιγονατίδας έχουν απογυμνωθεί από το χόνδρο και υπάρχει αποκάλυψη των υποκείμενων οστών. Πιθανή είναι και η ύπαρξη οστεόφυτων.

Η φυσικοθεραπεία είναι εξαιρετικής σημασίας σε όλα τα στάδια της πάθησης. Είναι επίσης πολύ σημαντική για την μετεγχειρητική πορεία του ασθενούς. Συχνά απαιτείται επιμονή σε αυτήν για πολλούς μήνες ώστε να υπάρξει η επιθυμητή βελτίωση.

Η φυσικοθεραπεία περιλαμβάνει :

· ασκήσεις ενδυνάμωσης του τετρακέφαλου μηριαίου μυός

· ενδυνάμωση των μυών του κορμού

· ασκήσεις κλειστής κινητικής αλυσίδας τετρακέφαλου, περιορισμένου εύρους κίνησης

· ισομετρικές συσπάσεις τετρακέφαλου μηριαίου μυός

· ασκήσεις κινητοποίησης της επιγονατίδας

· ειδικές διατάσεις

· εκπαίδευση για την υιοθέτηση του σωστού τρόπου βάδισης

Το πρόγραμμα φυσικοθεραπείας εξατομικεύεται και προσαρμόζεται στις ιδιαίτερες ανάγκες του εκάστοτε ασθενούς. Το πόσο γρήγορα θα επιτευχθεί η αποκατάσταση της κίνησης έγκειται στη διάθεση του ασθενούς να ακολουθήσει πιστά το πρόγραμμα ασκήσεων και τις συμβουλές του θεράποντα ιατρού.

Βιβλιογραφία

1. Graham Appley και Lous Solomon: System of Orthopaedics and Fractures, εκδόσεις Churchill Livingstone, 1993

2. Παπαδόπουλος Χαράλαμπος, Γκούβας Χαράλαμπος, et al:"Χονδροπάθεια Επιγονατίδος", Μονογραφία, Εκδόσεις Σωτηρόπουλος, Αθήνα, 1988

3. Smillie Ι.: "The Knee", εκδόσεις Sawnders, London, 1978

4. Weh L. & Eickhoff W., "Chondromalacia Patellae", Journal of BJD, Vol.2, 1987

5. Βandi M.:"Chondromalacia Patellae", Helvetian Chirurgische Acta, Suppl II, 1972

6. Hille, 1984, Jager, 1983, Klems, 1979

7. Brunner B. et al: "Ergebnisse nach Vorverlagerungs operationen der Tuberositas Tibiae (Nach Bandi). H. Unfallheilk, 127, 204, 1976

Έλπις Νικολάου, Φυσικοθεραπεύτρια {1119} , Λευκωσία